niedziela, 9 lutego 2014

Genius Loci

                                                     Tego widoku z okna już nie ma.


Genius Loci

Genius loci to przestrzeń mentalna i rzeczywista, w której wyzwala się pozytywna  energia. Jeżeli nie chcemy stworzyć społeczeństwa ludzi bogatych, lecz wyobcowanych,  nastawionych konsumpcyjnie, zunifikowanych i zdehumanizowanych to nie należy ignorować  oddziaływania ducha  tej 170- letniej szkoły.
Pojęcie genius loci  odnosi się jak najbardziej do budynku Liceum im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego, posiadającego tę unikatową aurę. Jest to istotny element tożsamości Siedlec. Budynek funkcjonuje jako miejsce obdarzone duchem opiekuńczym, tylko  w sytuacji gdy mieści się tam szkoła, w innym przypadku oddziaływanie miejsca jest ograniczone lub obiekt staje się jedynie materią, stertą cegieł, ruiną.
Jeżeli w gmachu mieściła się szkoła od 1844 roku, to należy uczynić wszystko, by nadal tam istniała. Jeżeli uważamy ,że genius loci jest wymysłem chorych umysłów to należy przywołać przykład Krakowa i Lwowa. Pierwszy to miasto z zachowaną strukturą społeczną, a drugie jest pozbawione tej społeczności, która ukształtowała miasto. Lwów to miasto duchów lecz nie mających mocy twórczej. Więc nie jest obojętne co mieści się w budynku Żółkiewskiego siedziba jakiegoś przedsiębiorstwa czy szkoła, choćby pracownicy tej firmy byli nadzwyczaj kulturalni.
Tu nie tylko nauczano i uczono się, ale również bito się o niepodległość Polski, o prawo modlitwy w języku Ojców, o polską szkołę, o zachowanie imienia patrona Kanclerza i Hetmana Wielkiego Koronnego Stanisława Żółkiewskiego, zwycięzcy spod Kłuszyna, pogromcy Szwedów, Moskali i Turków, dziada króla Polski Jana III Sobieskiego. Budynek jest przepełniony pozytywną energią historii, przyjaźni nauce, pamięci zdarzeń i ludzi.
Ci ludzie to między innymi:
Jan Frankowski, przywódca strajku szkolnego z 1905 roku, po drugiej wojnie światowej  dyrektor muzeum w Kołobrzegu;
Józef Mikulski, nauczyciel geografii, wybitny regionalista; społecznik, organizator ekspozycji muzealnych związanych z Podlasiem;
Tadeusz Moniewski, nauczyciel, dyrektor Muzeum Ziemi Siedleckiej w latach 1928-1930, autor pierwszego przewodnika po Siedlcach, po roku 1930 obejmuje stanowisko dyrektora  gimnazjum im. Stanisława Staszica w Lublinie;
Janusz Obodowski, polityk, dyplomata, publicysta, matura 1950, w latach 1980-81 - minister pracy, płacy i polityki socjalnej; od lipca 1981 wicepremier;
Prof. Wojciech Ratyński, matura 1950, wybitny polski fizyk jądrowy;
Prof. Adam Sobiczewski, światowej sławy fizyk, laureat Nagrody FNP w 1995 r.(polski Nobel), Kierownik Katedry Teorii Fizyki Jądrowej PW;
Antoni Winter, matura 1930, nauczyciel, historyk, regionalista, autor jedynej monografii „Dzieje Siedlec”;
Janina Saturnina Woszczerowicz, (siostra Jacka) nauczycielka chemii, od 1949 profesor   Politechniki Warszawskiej,
Robert Rogalski, znany aktor teatralny i filmowy;
Antoni Ponikowski,  minister i premier rządu RP;
Prof. Eugeniusz Frankowski, archeolog, iberysta, baskolog, dyrektor Muzeum Etnograficznego w Warszawie;
 Jacek Woszczerowicz,  wybitny aktor teatralny i filmowy;
Wiktor Ambroziewicz , dyrektor Państwowego Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie, a następnie kurator Okręgu Szkolnego Warszawskiego;
Stefan Henryk Bereza, kompozytor
Jan Tomasz Gorzechowski,  generał, od 1928 roku Komendant Główny Straży Granicznej;
Władysław Kamiński, poseł na Sejm, następnie senator RP i wojewoda wileński(zginął pod Monte Cassino);
Bohdan Korzeniewski, reżyser, teoretyk teatru, po II wojnie światowej dziekan Wydziału Reżyserii PWST w Łodzi i Warszawie;
Jan Ignacy Modrzewski, lekarz, chirurg, poseł na Sejm, a później senator RP;
Aleksander Serwacy Niedbalski, nauczyciel, poseł na Sejm RP, sekretarz premiera Witosa;
Marian Piesiewicz, wybitny adwokat warszawski, (jego syn Krzysztof to senator Rzeczypospolitej Polskiej, adwokat i znany scenarzysta filmów Kieślowskiego);
Jan Sunderland, prawnik, radca prawny Monopolu Tytoniowego, malarz, poeta,  fotografik, krytyk sztuki, publicysta, członek Fotoklubu Polskiego;
Jan Komar, nauczyciel rysunku,  autor projektu  Pomnika Niepodległości, Pomnika Wolności i  kopca ku czci Józefa Piłsudskiego. 
Józef Skłodowski, dyrektor w latach 1849 – 1851, a następnie dyrektor gimnazjum w Lublinie, dziadek Marii Skłodowskiej-Curie.
Władysław Skłodowski, uczeń szkoły w latach 1844 – 1847 – ojciec noblistki.
Leon Wyczółkowski uczeń gimnazjum w roku 1863, wybitny artysta malarz.
Adolf Szelążek matura 1883, biskup wołyński.
Błogosławiony ks. Ignacy Kłopotowski, założył Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Loretańskiej.
Stanisław Mieszkowski - uczeń-ochotnik wojny 1920 roku, maturzysta (1923); oficer zawodowy Polskiej Marynarki Wojennej; dowódca grupy kanonierek i obrońca Helu (1939); po wojnie twórca i komendant Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej na Oksywiu. Jako komandor, dowódca floty, terrorysycznie aresztowany przez reżim komunistyczny, skazany i bestialsko zamordowany w więzieniu Mokotowskim (1952); pogrzebany anonimowo, prawdopodobnie na powązkowskiej "Łączce." 
Czesław Kamiński, nauczyciel, w okresie 1932 – 1939, harcmistrz, pełnił funkcję Komendanta Hufca w Siedlcach. Zamordowany przez Niemców  w KL Hossenburg w 1943 roku.
Aleksasnder Głowacki (Bolesław Prus) – uczeń szkoły w roku  1862 roku, pisarz
Zygmunt Urbanowicz, uczeń liceum w latach pięćdziesiątych, poeta i malarz, laureat „Aleksandrii”


Oprac. Janusz Wilczyński



„Ceterum  censeo  Carthaginem  esse delendam”
                                                                                                       Marcus Porcius Cato
    

                                                                                     



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz